2 Corinthians 1
Post actam a Corinthiis poenitentiam, consolatoriam scribit eis Epistolam Apostolus a Troade per Titum; et collaudans eos hortatur ad meliora, contristatos quidem eos, sed emendatos ostendens. Salutationem primo more solito praemittit. Inde de bonis per gratiam collatis gratias Deo agit loquens perfectis: post ad passionis tolerantiam sui exemplo invitat; postea pseudoapostolos deprimendo redarguit detegens versutias eorum. Et se multis modis commendat. Tandem moralis admonitio cum iteratione benedictionis subditur. Salutationem igitur praemittens, contra pseudosuperbiam, et contra cordis praesumptionem, se nominat dicens: etc. Primum perfectis loquitur de tribulatione, proponens se exemplum patientiae et consolationis a Deo acceptae, ducens laudi quod alii ignominiae. Creator omnium. Per quem est et nobis. Paterne dans veniam peccatorum, et bona opera, et in tribulatione constantiam. Dator perfectae quantam decet dare Deum his, qui pro Christo patiuntur. Quod Deus sit consolationis, ex hoc patet quod consolatur. . Id est, quam Deus ad hoc dedit, non solum ut consolaretur, sed etiam exhortaretur: et ita nostra consolatio valet etiam ad alios exhortari, ut vere possimus consolari. . Non solum alii de nobis, sed et etc., quia natura nostra nil nisi mortem promittebat vel defectum. Tantam insolentiam impiorum significat insurrexisse contra fidei praedicatores, ut mortem coram oculis haberent. Sic enim afflicti fuerant, ut desperarent de praesenti vita. Sed quia Deus praesidia sua non negat in desperatione positis, maxime suis, eripuit illos desperantes de semetipsis, fidentes autem de Deo. Nimia enim pressura deficere se profitebantur nisi adesset Deus. Deus praesidia sua non negat suis in necessitate positis . Ideo et vos et alii debetis orare pro nobis Vel ideo orationes vestrae poterunt nos juvare: quia hoc unde gloriamur tam honestum est, scilicet: Sunt bona opera, quae testantur exterius quid sit in conscientia, id est conscientia non remordens, sed testificans, quod in simplicitate, etc. Sicut impiis est magna poena conscientia, ita piis gaudium. Non quasi inde superbe gloriantibus, sed Deo totum dantibus; ideo recte non ait: Gloria nostra est testimonium alienae malitiae vel minoris gratiae, sed conscientiae nostrae. Quae quia occulta, non est subjecta alieno judicio, et ideo nullus praesumat contra eam vel cogitare, vel proferre sententiam. Carnalis sapientiae est voluptates diligere, labores vitare, vel secundum naturas rerum et non contra, praedicare, ut pseudo faciebant quorum fucatam praedicationem arguit Proficere illos sperat, quia coeperant meliores effici cognito Apostoli affectu circa se, et gloriabantur in eo. Cognoscetis quia gloria, id est per nos consequi gloriam aeternam debetis, et nos per vos bene instructos, quod non esset, si offendicula a vobis acciperemus. Quia vita quorumdam munda vel emendata erat, voluit videre quos ante indignum erat videre. Si ergo non ivit, voluit intelligi esse aliquos inter eos propter quos voluntatem suam non implevit Apostolus, qui operam adhibere debent ut modo se purgent. etc. quia in priori Epistola promiserat se venturum, et non venerat: et ideo mendax et levis videbatur, quod modo excusat. Non enim fecit hoc, nisi pro eorum culpa. Non est judicandus mendax, qui dicit falsum quod putat verum: quia quantum in se est non fallit ipse, sed fallitur. Econtra mentitur ille, qui dicit verum quod putat falsum, nec est liber a mendacio; qui ore nesciens verum loquitur, sciens autem non esse verum, voluntate mentitur. . Id est, ut praeponam voluntatem utilitati; quasi dicat: Non sic, quia utilitas praeponenda est voluntati, et sic feci. etc. Quasi dicat: In hoc non sum mentiri credendus, quia in nullo alio sum vobis mentitus. Et hoc credi potest, quia Deus est fidelis, qui promisit doctores veritatis. . Quia per hoc probamur vera praedicare. Nostram dico, non enim tantum nobis tribuo, sed Deo, quia qui confirmat est Deus. Tunc si vos estis firmi in Christo, magis constat de nobis, per quos vos confirmati estis. . etc. Quasi dicat: Pro levitate vel terreno commodo non dimisi, sed parcens. Spiritualis tunc dispositum non implet, quando providentius aliquid ad salutem meditatur. Ne indignarentur quasi de dominio, eo quod dixerat, etc. .